![](/media/lib/442/n-paczki-0399a8a087dfca012a688e455d691149.jpg)
Tłusty czwartek, pączki i ostatki okiem specjalistek z PAN-u
11 lutego 2021, 11:47Tłusty czwartek kojarzy się z pączkami. Czym różnią się współczesne pączki od tych wysmażanych kilka wieków temu? Jakie zwyczaje towarzyszyły świętowaniu końcówki karnawału? Na te pytania odpowiedziały specjalistki z Archiwum PAN w Warszawie oraz Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.
![](/media/lib/442/n-kosmetyki1-eb407fbea003348da709bac8c8f9d639.jpg)
Krem do twarzy sprzed 2700 lat rzuca światło na początki chińskiego przemysłu kosmetycznego
10 lutego 2021, 13:57Naukowcy donoszą, że na stanowisku Liujiawa w grobie M49, w którym pochowano mężczyznę z klasy wyższej, znaleziono zapieczętowany pojemnik, w którym najprawdopodobniej znajdowały się kosmetyki. Stanowisko Liujiawa, południowym krańcu Wyżyny Lessowej, to miejsce, w którym w przeszłości istniała stolica państwa Rui
![](/media/lib/442/n-uran-121a16604e434868a1e397e95c2d5ce1.jpg)
Kolejny pomysł na badanie fal grawitacyjnych. Można wykorzystać pojazdy lecące do Urana i Neptuna
10 lutego 2021, 11:55Pojazdy wysłane w przyszłej dekadzie w kierunku Urana i Neptuna mogą zostać wykorzystane do badania fal grawitacyjnych. Analiza sygnałów wysyłanych na Ziemię przez pojazdy znajdujące się w zewnętrznych obszarach Układu Słonecznego, pozwoli na analizowanie zaburzeń czasoprzestrzeni wywoływanych przez fale grawitacyjne.
![](/media/lib/442/n-stacja_antarktyczna2-f394be822db00b9556a5385a9f13edc5.jpg)
Rozpoczęła się rozbudowa i modernizacja kompleksu Polskiej Stacji Antarktycznej
10 lutego 2021, 05:14Rozpoczęła się rozbudowa i modernizacja kompleksu Polskiej Stacji Antarktycznej. Pierwsze elementy konstrukcyjne (bloki fundamentowe pod 2 hale magazynowe i pod budynek główny oraz konstrukcje metalowe hal) zostały już dostarczone statkiem na Wyspę Króla Jerzego. Inicjatorem przedsięwzięcia, a zarazem inwestorem jest Instytut Biochemii i Biofizyki (IBiB) PAN. Oddanie nowej Stacji do użytku zaplanowano na przełom 2023 i 2024 r.
![](/media/lib/358/n-belchatow-8995ad039707a4bf44029a5b9c096b7f.jpg)
Pandemia przyspiesza odchodzenie od energetyki węglowej. Może zostać przekroczony punkt krytyczny
8 lutego 2021, 16:45Nasze badania pokazują, że inwestowanie w energetykę opartą na paliwach kopalnych jest nie tylko nieodpowiedzialne z ekologicznego punktu widzenia, ale również bardzo ryzykowne ekonomicznie – mówi Ottomar Edenhofer, współautor najnowszych badań.
![](/media/lib/442/n-hydrofon-8d86b9486c8d34fbc649acffae6de168.jpg)
Kolosalny stopień zanieczyszczenia oceanów sztucznym dźwiękiem. Specjaliści zaskoczeni
8 lutego 2021, 12:43Międzynarodowy zespół naukowy postanowił zbadać wpływ hałasu na zwierzęta i ekosystemy morskie. Uczonych zaskoczyło, do jakiego stopnia ludzie zanieczyszczają oceany dźwiękiem, co ma negatywny wpływ na żyjące w nich zwierzęta. Hałas negatywnie wpływa na ich zachowanie, rozmnażanie, zdrowie i może przyczyniać się do śmierci zwierząt.
![](/media/lib/439/n-koronabialkos-c8a24797064eb5453f8636e2453cf4f1.jpg)
Wiemy, co robi SARS-CoV-2, by uniknąć układu odpornościowego
5 lutego 2021, 17:34Naukowcy z Pittsburgh University opisali, w jaki sposób ewoluuje SARS-CoV-2 by uniknąć ataku ze strony przeciwciał. Okazuje się, że wirus usuwa fragmenty swojego kodu genetycznego. Jako, że fragmenty te częściowo należą do sekwencji opisującej kształt proteiny szczytowej (białka S), to po pewnym czasem zmiany w tej proteinie są na tyle duże, iż przeciwciała nie mogą się do białka przyczepić.
![](/media/lib/441/n-zaplodnienie-db3cf60334565a8c9787d9ceda35fca4.jpg)
Jak po zapłodnieniu decyduje się kształt organizmu? Udało się zobrazować ten kluczowy proces
5 lutego 2021, 12:57Komórki jajowe mają kulisty kształt. Jednak po zapłodnieniu rozpoczyna się ich przemiana w ludzi, psy czy ryby. Tworzą się osie ciała, które decydują, gdzie jest głowa, a gdzie ogon (górna i dolna część ciała człowieka), gdzie brzuch, a gdzie plecy, gdzie strona lewa i strona prawa. Naukowcy z Marine Biological Laboratory (MBL) są pierwszymi, którym udało się obrazować sam początek reorganizacji komórek, która decyduje o ostatecznym kształcie organizmu.
![](/media/lib/441/n-ostrowlednicki-4f88cd5d0be2f7104a3538d70373249d.jpg)
Budowę siedziby Mieszka I na Ostrowie Lednickim rozpoczęto w latach 936–985
5 lutego 2021, 04:05Budowlę pałacowo-sakralną na Ostrowie Lednickim (woj. wielkopolskie) zaczęto wznosić w latach 936–985. Datę dotyczącą jednej z prawdopodobnych siedzib Mieszka I uzyskano w trakcie nowych analiz fizykochemicznych.
![](/media/lib/108/n-1180347254_433367-4a96df77bd1a914b1108b00bd5aefbc9.jpeg)
Naukowcom udało się poznać niektóre właściwości einsteinu
4 lutego 2021, 13:14W Lawrence Berkeley National Laboratory (LBNL) udało się dokonać pierwszych pomiarów długości wiązania atomowego einsteinu. To jedna z podstawowych cech interakcji pierwiastka z innymi atomami i molekułami. Mimo, że einstein został odkryty przed 70 laty, to wciąż niewiele o nim wiadomo. Pierwiastek jest bowiem bardzo trudny do uzyskania i wysoce radioaktywny.